ISO en Lichtgevoeligheid
25-10-16
 |  |  |
| ISO 100 | ISO 800 | ISO 1600 |
Bovenstaande illustratie laat behoorlijk wat oneffenheden zien bij de rechter afbeelding. Waarom gebeurt dat eigenlijk en hoe kan je dit voorkomen?
Voordat ik dit kan uitleggen, moet ik eerst vertellen wat ISO nu eigenlijk is. De derde poot van de belichtingsdriehoek is de instelling ISO, ofwel de instelling voor lichtgevoeligheid. (de eerste poot is Sluitertijd en de tweede poot is het Diafragma). De sensor die in je camera zit, is het apparaat om analoog licht (fotonen) om te zetten naar een digitaal signaal. Dit is ook het moment dat digitale ruis ontstaat.
Omdat het analoge licht niet elk pixel met voldoende fotonen voorziet, maar willekeurig, zal dat de ruis doen toenemen.
ISO is vergelijkbaar met de ASA waarde uit het analoge tijdperk met het filmrolletje. Hoe hoger de ASA waarde des te gevoeliger het filmpje is voor licht. Waarom werd er een filmrolletje gebruikt met een hogere ASA? Om in matig licht toch nog snelle sluitertijden te kunnen gebruiken. Het nadeel was wel de korrel die dat opleverde.
Dit alles is vergelijkbaar in het digitale tijdperk. Hoe hoger de ISO, des te sneller (korter) kan je de sluitertijd zetten, maar wel met ruis gevolg.
Hét grote voordeel van digitale fotografie is dat je elke foto een andere ISO waarde kan instellen. In het analoge tijdperk (filmrolletje) moest je eerst het hele rolletje volschieten voordat je een andere gevoeligheid kon gebruiken.
Voorbeeld n.a.v. de belichtingsdriehoek.
Stel, je camera is ingesteld op de A-stand en je hebt diafragma f/5.6 ingesteld.
Het diafragma is zo gekozen, omdat je een bepaalde scherptediepte wilt.
Het diafragma is zo gekozen, omdat je een bepaalde scherptediepte wilt.
Het licht wordt gemeten en de camera komt terug met de volgende instelling:
1/10 sec – f/5.6 – ISO 100
n.b. deze sluitertijd kan je niet meer uit hand nemen
1/10 sec – f/5.6 – ISO 100
n.b. deze sluitertijd kan je niet meer uit hand nemen
Als je nu de ISO waarde omhoog zet (in dit voorbeeld ISO800), kom je uit op de volgende instelling:
1/80 sec – f/5.6 – ISO 800
n.b. deze sluitertijd kan je nu wel uit de hand nemen.
n.b. deze sluitertijd kan je nu wel uit de hand nemen.
In bovenstaand geval is de ISO hoger geworden, bij een gelijkblijvend diafragma, dan moet de sluitertijd ook sneller (korter) worden om een zelfde belichting te krijgen. (het principe van de driehoek)
Ik noem ISO wel ’s mijn laatste redmiddel. In bovenstaand geval kan je nu dus wel de foto uit de hand maken, anders had het een bewogen foto opgeleverd.
Hoe hoger het ISO-getal, des te gevoeliger je de sensor maakt voor licht, maar het grote nadeel van een hogere ISO is de generatie van extra ruis in je foto.
Hoe hoger het ISO-getal, des te gevoeliger je de sensor maakt voor licht, maar het grote nadeel van een hogere ISO is de generatie van extra ruis in je foto.
Een paar oorzaken waarbij de digitale ruis toeneemt
• Gebruik van hogere ISO waarden
• Gebruik van lange sluitertijden
• In de nabewerking meer licht toevoegen aan donkere delen van je foto
• Gebruik van lange sluitertijden
• In de nabewerking meer licht toevoegen aan donkere delen van je foto
Waar de grens ligt waarbij ruis irritant gaat worden, is bij elke camera verschillend.
Stel je camera heeft een ISO waarde instelling van ISO100 → ISO25600, dan zal de grens ergens bij ISO 3200 of ISO6400 liggen.
Als je camera een schaal heeft die loopt van ISO100 → ISO6400, dan al de grens ergens bij ISO 1600 liggen.
Stel je camera heeft een ISO waarde instelling van ISO100 → ISO25600, dan zal de grens ergens bij ISO 3200 of ISO6400 liggen.
Als je camera een schaal heeft die loopt van ISO100 → ISO6400, dan al de grens ergens bij ISO 1600 liggen.
In principe is het zo, dat bij een lage ISO stand de minste ruis ontstaat.
Maar er zijn uitzonderingen:
Stel je gebruikt ISO400 en je belicht je onderwerp niet goed, dan zal er meer ruis ontstaan dan bij een correcte belichting op ISO1600.
Kortom, zorg voor een goede belichting voordat je met de ISO-knop aan de slag gaat.
Maar er zijn uitzonderingen:
Stel je gebruikt ISO400 en je belicht je onderwerp niet goed, dan zal er meer ruis ontstaan dan bij een correcte belichting op ISO1600.
Kortom, zorg voor een goede belichting voordat je met de ISO-knop aan de slag gaat.
Voorkomen is beter dan genezen, geldt ook zeker bij het gebruik van ISO.
Check op jouw camera hoe de ISO is ingesteld en hoe je deze aan kan passen.
Categorie: Blog
Foto Semeins.nl
https://www.fotosemeins.nl/info/Blogs/ISO_en_Lichtgevoeligheid
Geen opmerkingen:
Een reactie posten