Kleur en Licht

13-11-2017

Door Frans van der Ent

Kleur en Licht

De letterlijke betekenis van fotograferen is ‘schrijven met licht’.

We hebben licht nodig om iets te kunnen vastleggen of al is het maar weinig. Maar waar bestaat licht uit en hoe kunnen we kleuren vastleggen en gebruik van maken?

 Het zichtbare licht wat de mens waarneemt bestaat uit elektromagnetische golven met een golflengte tussen de 400 en 700 nm.

Het bekendste voorbeeld is wanneer licht gebroken wordt met een prisma of een nog sprekender voorbeeld is die van de regenboog.

 Welke kleursystemen

Wanneer we werken met elektronische apparatuur, zoals een camera, TV, beamer hebben we te maken met het RGB model (Rood, Groen, Blauw) als primaire kleuren. Dit is het additieve kleursysteem. Door veelvuldig te mengen krijg je uiteindelijk wit.

In de schilderkunst, en printer hebben we te maken met het zogenaamde CMYK model. (Cyaan, Magenta, Yellow en Key). Wanneer je met deze kleuren blijft mengen, benader je uiteindelijk zwart. Het zgn. subtractief kleursysteem.

 Om een beter begrip te krijgen van kleuren zijn kleurencirkels gemaakt waarvan de bekendste wel de kleurencirkel van Itten is. (zie illustratie)

 Primaire en Secundaire kleuren

De primaire  (rood, geel en blauw) kunnen niet door menging worden verkregen.

De secundaire worden verkregen door twee primaire kleuren in gelijke hoeveelheden te mengen (rood en geel maakt bijvoorbeeld oranje) .

Van oudsher in de schilderkunst maken we gebruik van het feit dat bepaalde kleuren niet door menging te maken zijn.

Drie kleuren met deze eigenschap zijn: Cyaan, Magenta en Yellow.  En worden daarom ook wel de primaire kleuren genoemd.

Secundaire kleuren zijn die kleuren die gemaakt kunnen worden door het mengen van 2 primaire kleuren. Voorbeeld hiervan is menging van rood en geel, dat geeft oranje

Zoals je in de kleurencirkel ziet, kunnen we de kleuren ook indelen in koele en warme tinten en daar kunnen we gebruik van maken om een bepaalde sfeer mee op te roepen. Dat zie je vooral terug in alle herfstfoto’s met de warme tinten.

Complementaire kleuren

In de kleurencirkel staan de complementaire kleuren tegenover elkaar.

Als je deze kleurencirkel bekijkt, zie je dat de kleur rood tegenover groen staat. Kleuren die direct tegenover elkaar staan noemen we 'complementaire kleuren'. 

Deze worden gebruikt om elkaar te versterken, en door het contrast tussen de kleuren komen ze zo dynamisch en levendig mogelijk naar voren.

Een voorbeeld van complementaire kleuren is:

Ton-sur-Ton

Wanneer je kleuren gebruikt die heel dicht bij elkaar op de kleurencirkel liggen qua kleurtoon, spreken we van Ton-sur-Ton.

Deze techniek wordt veelvuldig gebruikt in de mode, interieur, maar zeker ook in de fotografie.

Over het algemeen levert dit hele rustige beelden op.

Hieronder zie je een aantal voorbeelden:

 

Wie wel eens een foto bewerkt heeft in Photoshop of Lightroom, komt daar daar het begrip HSL tegen.

1. Hue – kleurtoon – blauw, paars, geel etc.

2. Saturation – verzadiging – intens of mat / verzadigd of grijs

3. Luminance – helderheid – licht of donker / wit of zwart

Deelvenster uit Lightroom

Speel eens met deze instellingen en kijk goed wat dit met je kleuren doet in je foto.

Heel veel succes met je kleurrijke foto’s !

https://www.fotosemeins.nl/info/Blogs/Kleur_en_Licht