Statieven

Statieven

20-04-2017

Door Frans van der Ent

Hét stabiele platform voor je camera.

Weleens je foto's terug gekeken op je computer en waren ze bewogen? Oftewel: bewegingsonscherpte.

Kijk dan eerst eens naar de gegevens van je foto en let op waarde van de sluitertijd. Dat geeft al een aardige indicatie of je de foto gemaakt hebt met een te lange sluitertijd om uit de hand te maken of niet. Is dat het geval en wil je dit voorkomen, dan is het tijd om een statief te gebruiken.

Statief die plat kan liggen op de grond voor macro opnamen (zie voorbeeld verderop)

Vuistregel: 1 : brandpuntsafstand = minimale sluitertijd om nog uit de hand bewegingsvrije foto’s te kunnen maken. (Beweging die wordt veroorzaakt door je eigen beweging)

Voorbeeld: Je bent ingezoomd tot op 200mm. Dit is dus de brandpuntsafstand van je objectief op dat moment.
Dan moet de minimale sluitertijd om uit de hand de foto te kunnen maken 1/200 zijn.

N.b. dit is een algemene vuistregel en ik heb niet meegenomen in de berekening wat ‘Optische Beeldstabilisatie’ van je objectief of sensor hierin kan betekenen.

Op je schermpje achterop de camera lijkt het al gauw scherp, maar zie je de foto terug op een groter computerscherm zal je zien dat ie bewogen is door je eigen beweging wanneer er een te lange sluitertijd is gebruikt.

Het advies is dan ook om bij twijfelachtige sluitertijden het zekere voor het onzekere te nemen en zet je camera op statief.

Een aantal voorbeelden van balhoofden om je camera op het statief te bevestigen. Een statief meenemen op vakantie, op reis, op dagtocht betekent vaak wel extra sjouwen en is het van belang dat je het juiste statief meeneemt. Aan de andere kant voorkomt het wel veel teleurstelling ten gevolge van bewogen foto’s. Je zal inmiddels gezien hebben, dat er ontzettend veel soorten en maten statieven zijn. Éénpoot statieven, driepootstatieven met 3 of 4 segmenten en een grote keuze aan balhoofden. Een eerste vereiste voor een statief is, dat hij stabiel is. Er is geen grotere frustratie dan je camera op statief zetten en toch nog bewogen foto’s krijgen door een instabiel statief.

Voorbeelden van balhoofd met zgn. quick-release-plate om snel je camera van het statief te halen.

Voorbeeld van een camera op een zgn. Gimball statiefkop. Veel gebruikt in Natuurfotografie en Vogelspotters.

Het gebruik van een monopod wordt steeds populairder.

Het grote voordeel van een monopod is dat ze gemakkelijk mee te nemen zijn, gering gewicht en toch voldoende stabiliteit geven en er steeds meer accessoires zijn voor monopods, zoals balhoofden. Ze worden veel gebruikt in Natuur- en Sportfotografie waar bijv. lange objectieven gebruikt worden.

Welke soorten statieven zijn er:
- Eénpoot (monopod)
- Driepoot (tripod) met
  • 3 segmenten
  • 4 segmenten
  • uitneembaar middenstuk en evt. te gebruiken als monopod
  • plat uit te klappen poten (Macro-Fotografie), zodat je camera dicht bij de grond en je onderwerp kan komen
  • carbon of aluminium

Statief vooral gebruiken bij:
- bij lange sluitertijd opnamen – 1/30 sec en langer
- bij lange brandpuntsafstanden en matig licht
- panorama (tip: maak gebruik van panorama balhoofd)
- Macro-Fotografie

Om de keuze voor een bepaald statief wat te vergemakkelijken, kan je letten op de volgende specificaties van een bepaald statief:

- gewicht camera + objectief – kan je nieuwe statief dit gewicht aan ?
- gewicht statief – moet je veel met je statief sjouwen of niet ?
- afmeting ingeklapt en werkhoogte – hoe groot is je statief in ingeklapte vorm en wat is de werkhoogte van het statief ?
- quick-release-plate op balhoofd – heeft het nieuwe statief of balhoofd een zgn. quick-release-plate ? (hiermee kan je snel je camera van het statief afhalen)
- bediening balhoofd – hoe comfortabel is het balhoofd te bedienen ?

Als je over al deze zaken hebt nagedacht, kan je tot een goede aanschaf komen die helemaal voldoet aan jouw wensen.

voorbeelden van gebruik van je statief bij Macro-fotografie

TIP: neem je camera en objectief mee naar de winkel voordat je een statief aanschaft. Daarmee krijg je een goed idee of het statief stabiel genoeg is en het balhoofd goed te bedienen is.

Kijk ook eens op de blog ’matig licht en lange sluitertijden’

Heel veel fotografieplezier vanaf je statief !!

https://www.fotosemeins.nl/info/Blogs/statieven

Macro-fotografie: beleef de wereld van het allerkleinste

Macro-fotografie: beleef de wereld van het allerkleinste

03-04-2017

Door Frans van der Ent

Waarschuwing: wanneer Macro-fotografie je eenmaal in z’n greep heeft, laat het je niet meer los. Het is onvoorstelbaar wat je dan te zien krijgt.
Maar wat is Macro-fotografie nu eigenlijk?

De definitie is: wanneer het beeld op de sensor groter of gelijk is aan het gefotografeerde voorwerp, spreken we van Macro-fotografie.
Wat het woord eigenlijk al zegt, je fotografeert hele kleine onderwerpen die je bijna met het blote oog niet ziet of waar je dagelijks aan voorbij gaat zonder dat het je opvalt.

Kan ik Macro-fotografie ook doen met m’n gewone (zoom)objectief ?

Je kan Macro-fotografie doen met je ‘gewone’ zoom-objectief, maar dan kom je eigenlijk niet verder dan “close-up” fotografie. Een ‘gewoon’ objectief verkleint je onderwerp zo’n 3-4 keer. Oftewel wat je voor je objectief ziet wordt 3-4 keer zo klein afgebeeld op je sensor. Een andere eigenschap van je objectief is, dat je normaal gesproken niet dicht genoeg kan scherpstellen.

Macro-fotografie kenmerkt zich ook door ontzettend kleine scherptediepte, soms wel tot enige millimeters en een prachtige achtergrondvervaging (Bokeh)

Wat heb je zoal nodig voor Macro-fotografie?

- Macro-objectief met vast brandpuntafstand
- Of tussenringen
- Of voorzetlenzen
- Statief met uitklapbare poten om laag bij de grond te kunnen.
- Reflectie scherm
- Windschermpje om je voorwerp
- Wasknijpers + stokjes om bloemen ‘vast’ te zetten
- Afstandbediening (met kabel of radiografisch)

Het verschil met een Macro objectief en een ‘gewoon’ objectief is dat je onderwerp net zo groot afgebeeld wordt op je sensor als vóór je objectief. Een 1:1 vergroting dus. Dit noemen ze vergrotingsmaatstaf.

Stappen om te komen tot Macro-fotografie
1. voorzetlenzen
2. tussenring(en)
3. écht Macro-objectief

Macro-fotografie hoeft niet meteen heel duur te worden.
Je kunt het rustig opbouwen. Als je nog niet hebt besloten of Macro-fotografie iets voor je is, kan je beginnen met een setje zgn. voorzetlenzen.

Wil je nog een stapje verder gaan, dan is wellicht het gebruik van een tussenring een optie.

Deze zijn in allerlei maten en vergrotingen te verkrijgen.

Hierboven zie je een voorbeeld van een geïnstalleerde tussenring.
Wanneer je ontdekt hebt, dat Macro-fotografie écht iets is voor je, is de aanschaf van een Macro-objectief een échte aanrader.

Macro objectieven

Macro-objectieven zijn verkrijgbaar met verschillende brandpuntafstanden.

De meest populaire brandpuntafstand is 65mm of 100mm.

Macro-fotografie kenmerkt zich voornamelijk dat je helemaal in de Manuele (handmatige) mode gaat. Camera op “M”-stand en Objectief op MF. (manual focus)

Hoe dichtbij je kan scherpstellen om de 1:1 vergroting te krijgen, hangt helemaal af van de brandpuntsafstand van je objectief.

Er zijn Macro-objectieven te verkrijgen met een brandpuntsafstand van 65mm, 100mm, 150mm en zelfs 180mm.
Des te groter je brandpuntsafstand des te verder kan je van je onderwerp scherpstellen en tóch de 1:1 vergroting krijgen.

Dus bij het fotograferen van hele schichtige onderwerpen zoals insecten, kies je beter voor een Macro-objectief met een langere brandpuntsafstand. (bijv. 100mm,150mm of 180mm)

Volledige controle over scherpstelpunt
Bepaal goed van te voren wat de scherptediepte moet worden. In Macro-fotografie gelden er wat andere regels voor het diafragma.

Vaak is moeilijk om het goede scherpstelpunt te gebruiken.

Het scherpstelpunt is dan vaak nog te groot voor hetgeen je wilt fotograferen. Bijvoorbeeld de meeldraden in een bloem.
Dus is het handmatig scherpstellen een must.

TIP: Om even te checken of je goed scherpgesteld hebt, schakel je even over naar ‘live-view’. In deze stand kan je gebruik maken van het vergrootglas om tijdens het scherpstellen je onderwerp tijdelijk 5x tot 10x te vergroten. Hiermee kan je dus héél precies scherpstellen.
Als de scherpstelling is gedaan vervalt de tijdelijke vergroting en kan je afdrukken.

Lichtmeetmethode

In Macro-fotografie ben je vaak genoodzaakt om je lichtmeetmethode aan te passen om ervoor te zorgen dat je onderwerp goed belicht wordt.
Gebruik dan bijvoorbeeld spotmeting of ‘centrum gerichte’ meting.
Zie ook m’n blog over ‘lichtmeetmethoden’

Gebruik van reflectiescherm

Bij een reflectiescherm (bijv. 5 in 1) kan je ervoor zorgen dat er ‘diffuus’ licht op je onderwerp valt.
Deze schermen zijn te verkrijgen in allerlei diameters. Het reflectiescherm is ook heel mooi te gebruiken om bijvoorbeeld het licht te laten reflecteren op je onderwerp of op de onderkant van een paddenstoel te laten vallen.

Gebruik van statief

Het gebruik van een goed statief is bij Macro-fotografie aan te bevelen.
Vanwege de zeer geringe scherptediepte (soms maar een paar millimeters) is het gebruik van een statief een vereiste.
Uiteraard moet ook je onderwerp stilstaan/zitten.
Je kan je misschien voorstellen dat wind rondom je onderwerp het er ook niet gemakkelijker op maakt. Want een zeer kleine beweging van je onderwerp (door bijv. wind) zorgt ervoor dat je door de zoeker een hele grote beweging ziet. (verrekijker-effect)

TIP: kies voor een statief waarbij je de ‘poten’ ook plat kan leggen.

voorbeeld van statief met uitgeklapte poten


Afstandbediening
Het gebruik van een afstandbediening is geen must maar wel gemakkelijk.

Om onnodige beweging te voorkomen door het indrukken van de ontspanknop is het gebruik van een afstandbediening aan te raden.
Zo’n afstandbediening is trouwens ook heel goed te gebruiken bij het maken van lange sluitertijd opnamen.

In z’n algemeenheid heb je 3 soorten afstandbedieningen.
Afstandbediening middels een kabel, Infrarood of Radiografisch.
Ook qua functies zijn er nogal wat verschillen. Van alleen de ‘ontspanknop’ tot allerlei functies zoals bijvoorbeeld time-lapse optie.

Ik hoop dat je door deze blog ook geïnspireerd bent om met Macro-fotografie aan de slag te gaan.

In een volgende blog kom ik terug wat een ‘goed’ statief is.

TIP: een Macro-objectief van 65mm – 100mm kan je ook uitstekend gebruiken voor bijv. Portretfotografie.

Heel veel fotografie plezier én let op de kleine wereld om je heen!!

Categorie: Blog

Labels: macrofotografie

https://www.fotosemeins.nl/info/Blogs/macro-fotografie